مسعود بُربُر Masoud Borbor
مسعود بُربُر، ایسکانیوز- در حالی که رسانه‌ها از تخریب بخش قاجاری خانه اتحادیه به دست مالک زمین همسایه خبر داده بودند، شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۲ اعلام کرد که این تخریب توسط شهرداری انجام شده است. هرچند که به اعتقاد نوروزیان تنها دکه‌های حلبی مرکز جرم در زمین همسایه تخریب و جمع‌آوری شده و تعرضی به خانه اتحادیه نشده است.
اواخر سال گذشته و در بهمن ماه ۱۳۹۲ بود که شورای شهر تهران فوریت الزام خرید این خانه توسط شهرداری را تصویب کرد و به این ترتیب مقرر شد که این طرح ظرف ۲ ماه به سرانجام برسد. اتفاقی که با‌گذشت ۵ ماه از آن هنوز رخ نداده و چه بسا که می‌توانست جلوی تعرض اخیر به این خانه را بگیرد.
آن‌گونه که سعید نوروزیان شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۲ به خبرنگار ایسکانیوز می‌گوید، در ضلع جنوبی خانه اتحادیه، زمینی قرار دارد که تا کنون چندین دکه شیشه‌بری در آن برقرار بود. این دکه‌ها به محلی برای جرم و فساد و آزار همسایگان بدل شده بودند و نیروی انتظامی نیز از این وضعیت با خبر بود. نهایتاً شهرداری در هفته گذشته با در دست داشتن رأی بند ۲۰ با لودر به محل رفته و این بخش را به طور کامل تسطیح کرده است.
بر اساس بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری، شهرداری مکلف است ار تاسیس تمام مشاغل و کسب های مزاحم جلوگیری کند و در تخریب آن‌ها اقدام کند.
شهرداری پس از این تخریب دیوار بلندی در ضلع جنوبی کشیده و در بزرگی نیز به روی آن بسته و جوش داده است تا کسی امکان ورود به ملک را نداشته باشد با این حال مشاهدات خبرنگار ایسکانیوز نشانگر آن است که طی این عملیات بخش بزرگی از معماری دوره قاجاری خانه اتحادیه شامل اصطبل و حمام به طور کامل با خاک یکسان شده است.
نوروزیان با تأکید بر اینکه شهرداری علاوه بر رأی بند ۲۰، ماده ۱۰۰ را نیز دراختیار داشته اما موضوع رفع آوار در میان نبوده است، در پاسخ به تعرض به خانه اتحادیه می‌گوید: «به هیچ عنوان، کوچکترین تعرضی به این خانه نشده است. بخشی که تخریب شده در زمین همسایه واقع شده است و سه ادعای مالکیت روی آن هست که هر کدام از مدعیان می‌توانند اسنادشان را ارائه کنند و تکلیف مالکیت زمین مشخص شود.»
این نخستین بار نیست که موضوع مالکیت این بخش از خانه اتحادیه مورد بحث قرار گرفته است اما به گفته بابک اتحادیه، نماینده وراث خانواده اتحادیه، بر اساس رای کارشناس دادگستری در سال ۱۳۸۸ این بخش تخریب شده نیز متعلق به خانواده اتحادیه و بخشی از خانه ثبت شده اتحادیه به شمار می‌رود.
با این وجود شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۲ همچنان تعرض به خانه اتحادیه را نمی‌پذیرد و می‌گوید: «اصلاً نگاه ما در این تخریب حفاظت از این بنا بود چرا که افرادی که در این محل رفت و آمد داشتند به خانه اتحادیه نیز تردد می‌کردند و مشکلاتی برای آن ایجاد کرده بودند اما ما اکنون راه ورود به خانه اتحادیه از این بخش را به طور کامل بسته‌ایم و با اینکه این بخش را کامل تخریب کرده‌ایم کوچکترین تعرضی به خانه اتحادیه نشده و عکس‌هایی هم داریم که به خوبی نشانگر این موضوع است.»
با این حال مشاهده مستقیم خبرنگار ایسکانیوز و عکس‌هایی که از آن تهیه کرده نشان می‌دهد که بخشی از بنای دوره قاجاری خانه اتحادیه که بادگیر آن هنوز سرپاست و شامل اصطبل و حمام بوده به طور کامل تخریب شده و دیواری با بلوک‌های سیمانی نیز در آن برپا شده است اما عملیات ساختمانی خاصی در زمین صورت نمی‌گیرد.
پیشتر در رسانه‌ها اعلام شده بود که مالک بنای کناری فرد اقدام به تخریب بخشی از خانه اتحادیه کرده است. ملک از یک سو با ملک خانم وزیر دفتری مادر خانم مجید قلعه‌نویی همسایه است و از پشت نیز به خانه اتحادیه متصل می‌شود اما مالک از حد ملک خود تجاوز کرده و الحاقات پشتی خانه اتحادیه شامل حمام و اصطبل خانه اتحادیه را با لودر تخریب کرده است.
خانه و باغ اتحادیه یا «خانه امین‌السلطان» معروف به خانه دایی جان ناپلئون عمارتی مربوط به دوران قاجار است که در مرکز تهران جای گرفته و به عنوان تنها بازمانده از خیابان لاله‌زار قدیم و یکی از باارزش‌ترین معماری‌های دوره قاجار شناخته می‌شود.
این اثر سال ۱۳۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید اما پس از چندی بعد به حکم دیوان عدالت اداری ایران، از فهرست آثار ملی خارج شده و در خطر تخریب قرار گرفت.
سرانجام در بهمن ماه ۱۳۹۲، شورای شهر تهران به فوریت طرح الزام شهرداری تهران به خریداری و بازسازی این خانه تاریخی رای داد‌که بر اساس آن قرار شد این خانه – باغ تاریخی پس از بازسازی و احیا از سوی شهرداری تهران به مرکز فرهنگی – هنری کاربری یابد. با وجود آنکه طرح‌هایی که فوریت آن‌ها در شورا تصویب شده است باید دست بالا طی مدت دو ماه از تصویب به سرانجام برسند اما با گذشت پنج ماه از تصویب فوریت الزام به خرید این خانه توسط شهرداری هنوز در این باره اتفاقی نیافتاده است.
