مسعود بُربُر، ماهنامه ایرانا- تجربه رفتن به دل طبیعت و شبمانی در چادر برای طبیعتگردان حرفهای تجربه آشنایی است اما شاید بسیاری از خانوادهها نیز علاقهمند باشند به جای ماندن در صف رزرو هتل در تعطیلات پرمسافر تابستانی و هزینه ویژه آن، شبی را زیر سقفی از چادر به سر کنند و تجربه تازه و مشترکی را با خانواده رقم بزنند. با این حال، انتخاب چادر برای طبیعت نیز اصولی دارد. در ادامه تلاش کردهایم برخی نکات اولیه درباره انواع چادر را پیش روی مخاطبان بگذاریم:
ظرفیت چادر
اگر قصد خرید چادری با ظرفیت پنج نفر را دارید حتماً چادری با ظرفیت شش نفر تهیه کنید. نخست این که ظرفیت هر چادر نسبت به فضای کف آن در نظر گرفته میشود و تنها فضای کافی برای خوابیدن هر نفر با یک کیسه خواب استاندارد در نظر گرفته شده که احتمالاً با تصور رایج شما از محل خواب متفاوت است. دیگر آن که وسایل همراه شما نیز حتماً به اندازه یک نفر فضا نیاز دارند. این فضای اضافه هیچ وقت بلااستفاده نخواهد ماند.
سهولت نصب
برخی چادرهای مسافرتی خانوادگی دارای لوازم جانبی زیادی مثل میز، صندلی و بهخصوص میلههای نگهدارنده چادر هستند، اما استفاده از این وسایل نیازمند تمرکز یا دانستن قوانین خاصی نیست. با این امتیاز هرچه نصب چادر سادهتر باشد شرایط بهتری برای شما فراهم خواهد شد.
وسایل جانبی و میلههای نگهدارنده
میلهها و لوازم جانبی چادرها اصلیترین اجزای آن هستند، بنابراین استقامت این وسایل و طول عمر آنها باعث بهبود کیفیت چادر میشود. هنگامی که برای خرید چادر سفری به فروشگاه رفتهاید ابتدا به لوازم جانبی و خدمات پس از فروش این وسیله توجه کنید تا اگر یکی از این وسیلهها، میلهها و بستها خسارت دید بتوانید به سادگی آن را تعویض یا تعمیر کنید.
ارتفاع چادر
چادرهای خانوادگی برای سفرهای تفریحی تابستانی شما و چادرهای حرفهای کوهنوردان تفاوتهای زیادی دارند که یکی از آنها ارتفاع داخل این چادرهاست. در واقع چادرهای خانوادگی خانهای کوچک و سیار هستند که وظیفه حفظ خانواده در یک سفر تابستانی بر عهده آنهاست و نیاز به امکانات ویژهای در این نوع چادرها نیست. موضوع فقط راه رفتن در چادر نیست. بسیاری از چادرهای حرفهای برای نشستن طراحی نشدهاند.
وزن چادر همراه لوازم جانبی
برخی چادرها وسایل جانبی زیادی دارند که باعث اضافه وزن میشود. این وزن اضافه هنگام راهپیماییهای طولانی تا رسیدن به محل کمپ برای شما واقعاً دردسرساز خواهد بود. به یاد داشته باشید که همیشه اتومبیل شما تا نزدیک کمپ نمیرسد بنابراین لازم است علاوه بر کولهپشتی، دیگر وسایل چادر را نیز حمل کنید. هنگام خرید چادر به وزن خالص آن که اغلب روی بستهبندی نوشته شده، کاملاً توجه داشته باشید.
اندازه بسته چادر هنگام جمع شدن کامل
فضای داخل صندوق عقب اتومبیل یا باربند آن همیشه جای نگرانی شما هنگام سفرهای خانوادگی بوده و هست چون در این گونه سفرها که قصد استفاده از چادر را دارید مجبورید مقداری از فضای داخل صندوق یا باربند اتومبیل را به چادر سفر خودتان اختصاص دهید، بنابراین باید متناسبترین چادر را هنگام خرید انتخاب کنید تا با آن دچار مشکل کمبود جا نشوید. اگر قصد کولهکشی و حمل چادر را نیز داشته باشید این موضوع حیاتی خواهد بود.
پنجرهها
تعداد و اندازه پنجرههای چادرهای سفری یکی از مهمترین امتیازات چادرهای خانوادگی است. پنجرههای کافی هم نور کافی و هم تهویه مناسب هوای چادر را فراهم میکند. فراموش نکنید که حتماً یک محافظ ورود حشرات که قابل تعویض هم باشد روی آنها نصب شده باشد.
جنس چادر
آخرین و اساسیترین گزینه برای انتخاب مناسبترین چادر، جنس مواد اولیه تشکیلدهنده آن برای شماست چون همان طور که میدانید اگرچه بیشتر این چادرها از نوعی پولیمر (مواد پلاستیکی) تولید شدهاند ولی میزان تراکم و کشش بین مولکولی این مواد متفاوت است که باعث تفاوت مورد مصرف این چادرها میشود.
حریم خصوصی اتاقها
بسیاری از چادرها با دیوارههای نازکی به باریکی یک برگ کاغذ از هم جدا شدهاند بنابراین اگر حفظ حریم خصوصی خانواده برایتان مهم است سعی کنید به ضخامت این دیوارهها توجه کافی داشته باشید. این مسأله به ویژه در سفرهای گروهی و یا هنگام استفاده از کمپهای عمومی بسیار مهم خواهد بود. قبل از انتخاب چادر سفر خودتان از فروشنده بخواهید تا نمونهای باز شده از آن مدل را به شما نشان دهد و با استفاده از یک چراغ قوه چادر را بررسی کنید چون نازک بودن دیواره چادرها همیشه هنگام غروب و شب نمایان میشود.
انواع چادر مسافرتی
چادرهای سفری که اکنون در ایران رایج هستند به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
الف) چادرهای گرد
چادرهای گرد میان عامه مردم از همه رایجترند و قیمت پایینی دارد. مزیت عمده این چادرها در باز شدن و نصب بسیار ساده آنهاست. چادر پس از خارج کردن از بسته با خاصیت ارتجاعی خود باز شده و به صورت کامل آماده استقرار میشود. بستن چادر هم با کمی تجربه در مدت کوتاهی کمتر از یک دقیقه قابل انجام است. اما اشکال عمده این چادرها در درجه اول وزن و ابعاد زیاد آن است به نحوی که برای سفرهای طبیعت گردی یک نفر باید تنها مسئول حمل این چادر شود. دوم عدم استحکام آنها در مقابل باد و باران است. با توجه به ارتجاعی بودن چادر باد به راحتی میلهها را خم کرده و یا میشکند و همچنین با توجه به جنس نامناسب پارچهها و یک لایه بودن، آب باران به راحتی وارد چادر میشود. اگر حتی برای مدتی کوتاه در سفرتان باید کولهکشی کنید این چادرها را فراموش کنید. این چادرها تنها برای جایگیری در صندوق عقب ماشین مناسبند. از چادرهای گرد تحت هیچ شرایطی برای برنامههای طبیعتگردی دور از تمدن استفاده نکنید. نه در برابر باران مقاوم هستند و نه در برابر باد و نه عایق سرما هستند.
ب) چادرهای گنبدی میلهای
چادرهای میلهای چادرهای خاصی هستند که کمتر در بازارهای غیرتخصصی یافت میشوند و برای تهیه آنها باید به سراغ فروشندگان ابزارهای کوهنوردی و طبیعتگردی بروید. این چادرها بسیار سبک و کوچک هستند و به راحتی در داخل کوله و یا کنار آن نصب و حمل میشوند. قیمت این چادرها به نسبت چادرهای گرد بیشتر است و به همان ترتیب کارایی، قابلیت و اطمینان آن نیز بیشتر است. تحمل بادهای شدید را دارند. به نسبت چادرهای گرد ضدآبترند و دولایه یا دوپوش بودن آنها نیز چند مزیت عمده دارد. نخست آن که احتمال نفوذ آب باران را کاهش میدهد. دوم آن که در هوای گرم با حذف لایه دوم میتوان امکان تهویه بیشتری را برای فضای داخلی چادر ایجاد کرد. سوم و از همه مهمتر، فضای چند سانتیمتری هوای ساکن که بین لایه اول و دوم ایجاد میشود در هوای سرد به صورت یک عایق عمل کرده و تا حدی مانع خروج گرما از چادر میشود. فراموش نکنید که برای استفاده از این خاصیت گرمایی باید حتماً فاصله هوایی بین دو پوش چادر را با نصب صحیح آن حفظ کنید.
ج) سایر چادرهای مسافرتی
چادرهای دیگری نیز به صورت محدودتر مورد استفاده طبیعتگردان هستند. چادرهای چوبدار بیشترین فضا و سقف آزاد جهت ایستادن را دارند. فضای خواب، آشپزی و نشستن در آن از هم جدا هستند. چادرهای گرده ماهى، چادری مثلثی هستند، با یک تیر افقی در طول چادر که توسط دو تیرک عمودی در ابتدا و انتهای چادر حمایت میشود. این چادر بسیار مقاوم بوده و سقف آزاد آن هم مناسب است. تنها عیب آن در قسمت پهلوهای غیر مستحکم آن است. چادر ژئودزیک نیز شبیه چادر گنبدی است اما در آن آرایش تیرکها متفاوت است که موجب مقاومت بیشتر چادر در برابر وزش باد میشود. تیرکهای انعطافپذیر از جهات مختلف چادر عبور کرده و بدنه چادر را بصورت صاف و کشیده نگاه میدارد. در چادرهای گردشی تیرکها و گنبد به صورت کشیده است. این چادرها دارای قسمت دالان مانند خارجی جهت استفاده از سایهبان و انجام آشپزی هستند. چادرهای رو در رو معمولاً دو فضای مخصوص استراحت و خواب در دو طرف محوطه وسط یا نشیمن دارند. قسمت وسط و یا اصلی میتواند به صورت گنبدی و یا گرده ماهی باشد. در چادر تونلی یا حلقهای نیز که بسیار بهم شبیهند، معمولاً یک یا چند تیرک به صورت حلقهای در عرض چادر عبور میکند. وجود تیرکهای دایرهای موجب میشود تا دیواره چادر به شکل تونل درآمده و فضای داخل آن نسبت به بسیاری از انواع چادر بیشتر باشد. این چادر معمولاً بسیار مقاوم و سبک و مورد علاقه کوهنوردان است.