اقتصاد ایران در هفته ای که گذشت: لطفا کار جدیدی انجام ندهید!

در حالی که اقتصاد ایران هنوز در شوک حاصل از اعلام احتمال کاهش نرخ ارز به سر می برد، وزیر پیشنهادی اقتصاد آن را منتفی دانست. اقتصادی که تن رنجورش هنوز از عواقب طرح تثبیت قیمت ها، سهمیه بندی بنزین و تعیین دستوری نرخ سود بانکی  رنج می برد و به ترس و لرز حاصل از جراحی بزرگ اقتصادی نیز دچار شده بود، با شنیدن خبر کاهش نرخ ارز چنان به اغما رفته بود که وزیر پیشنهادی تازه بی معطلی اعلام کرد: “خارج از این بحث که من وزیر باشم یا نباشم موضوع کاهش نرخ ارز منتفی است زیرا دولت قصد ندارد به بازار ارز شوک وارد کند و بررسی‌ها نشان داده است که این اقدام بازار را دچار شوک خواهد کرد.” حسینی همچنین در سخنانی درباره اصلاح نظام بانکی نیز گفت: “مسلما اصلاح نظام بانکی در طرح تحول اقتصادی جمع‌بندی نشده است” و افزود:” بعید می‌دانم این طرح به سرانجام برسد و من این طرح را قبول ندارم.”
پاسخ نمایندگان بخش خصوصی اقتصاد رنجور ایران به حسینی که مهار تورم، اصلاح نظام بانکی، توسعه بیمه‌های تجاری، توسعه نظام مالیاتی، توسعه سرمایه‌گذاری خارجی و روابط بین‌الملل، اجرای سیاست‌های اصل ۴۴، خصوصی‌سازی و توانمندسازی بخش غیر‌دولتی، بازار سرمایه، بهبود نظام اداری وزارت اقتصاد و تحول در نظام وزارت اقتصاد را ده برنامه کوتاه‌مدت خود برشمرد یک جمله بود: ” لطفا کار جدیدی نکنید”
نشست صبحانه طبقه هشتم اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران که صدر نشینان میزش دو وزیر اقتصاد و دارایی دولت نهم بودند، به محلی برای اعتراضات نمایندگان بخش خصوصی به سیاست های اقتصادی دو لت نهم تبدیل شد و  پس از سخنان حسینی وزیر پیشنهادی اقتصاد که دانش جعفری وزیر مستعفی را نیز در کنار خود داشت، اعضای اتاق ایران با پرسش هایی تند و صریح به پیشواز وی رفتند.
مسعود دانشمند، عضو هیات رییسه اتاق ایران، با طرح این سوال که آیا وزیر اقتصاد وجوه حاصل از فروش نفت را درآمد می‌داند یا سرمایه؟ گفت: قطعا چنانچه این وجوه درآمد حساب شود معضل اقتصادی فعلی ادامه خواهد داشت که نتیجه آن ایجاد تورم و بسیاری مشکلات است اما چنانچه به عنوان سرمایه نگاه شود، قطعا باید برنامه‌ای برای به‌کارگیری این سرمایه ارائه شود تا زمینه‌ جلوگیری از رشد تورم را فراهم کند.
ترک‌نژاد، عضو کمیسیون بانک و بیمه اتاق ایران، نیز عوامل موثر در رشد تورم را برشمرد و گفت: پس از انحلال سازمان مدیریت، وزارت اقتصاد سکان‌دار و فرمانده اقتصاد کشور است. وی گفت: تغییر و تحول در سبد کالا، دارایی‌ها و املاک، دستمزدها، نرخ بهره و نرخ ارز از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در تورم هستند که در نتیجه‌ سیاست‌گذاری غلط، شرایط فعلی را برای کشور فراهم کردند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران مهم‌ترین شاخصه توسعه ملی و فعالیت بخش خصوصی را تورم دانست و افزود: تورم ۲۰درصدی از نوع تورم‌های بحرانی است که ایران از مرز تورم ۲۰درصدی عبور کرده است. ترک‌نژاد خطاب به وزیر پیشنهادی اقتصاد خواستار توضیح وی شد و افزود: با توجه به اینکه کشورمان در حال حاضر به لحاظ درجه آزادی اقتصادی و آزادی حوزه‌های کسب و کار در بین پنج کشور اول با محدودیت‌های بالای اقتصادی دنیا قرار دارد، برنامه‌ شما برای این مشکل چیست؟
وی تاکید کرد: دولت تا پایان فعالیت خود به ۲۵۰‌میلیارد دلار از طریق نفت به منابع کشور دسترسی یافته؛ برای تاثیر این مبلغ در طول چهار سال در شاخص‌های توسعه‌ ملی و بهبود رفاه چه پاسخی خواهید داد؟ وی ادامه داد: امروز به لحاظ درجه آزادی در کسب و کار جزو ۵کشور اول بالای محدودیت‌ها هستیم و ۱۵۵کشور از ما پیشی گرفته‌اند و شما بفرمایید چه روشی برای انبساط دارید؟ ترک‌نژاد خطاب به حسینی خاطرنشان کرد: تقاضا داریم از رفتار نزدیک‌بینانه پرهیز کنید. در مدت کوتاهی که مسوولیت را بر عهده دارید جلوی حرکات مخرب را بگیرید و لطفا کار جدیدی انجام ندهید.
صادقی، رییس کمیسیون صنعت اتاق ایران نیز گفت: در روزهایی که گذشت شاهد گفتار‌درمانی اقتصاد از سوی دولتمردان بودیم.  وی خطاب به حسینی گفت: اعتماد با تحکم به دست نمی‌آید و با دستور شما نمی‌توان عاشق شما شد.  وی با بیان مشکلات بخش تولید در تامین مواد اولیه عنوان کرد: آیا می‌شود با اعلام شرایطی سرمایه‌گذار را وارد عرصه تولید کرد و هنوز عمر دولت تمام نشده اعلام کرد که این طرح درست نبوده است!  تکلیف سرمایه‌ ملی در این میان چه خواهد شد آیا واحد تولیدی بدون سرمایه در گردش امکان فعالیت دارد؟ تا چه زمانی تولید کننده مسوول وصول مطالبات بخش دولتی خواهد بود. وی در پایان گفت: مدیران دولتی هنوز سفته امضا نکرده‌اند که متوجه مشکلات بخش خصوصی باشند.
در ادامه این نشست اسدا… عسگر اولادی ـ‌این بار در قبای رییس اتاق بازرگانی ایران و چین ـ درباره چگونگی تعامل وزیر جدید اقتصاد با بخش خصوصی و نیز سایر وزارتخانه‌ها سوال کرد و گفت: با توجه به التهابی که درباره تقویت پول ملی به جامعه‌ اقتصادی وارد شده در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌ها شجاعت واردات مواد اولیه را به علت تغییر ناگهانی نرخ ارز ندارند. وی افزود: قطعا با وجود تغییر نرخ ارز، صادرات غیرنفتی به سوی نابودی و نیستی خواهد رفت، بنابراین بهتر است اطمینان دهیم که اگر قرار است چنین تصمیمی اتخاذ شود چند ماه قبل به تولیدکنندگان فرصت برنامه‌ریزی ارائه شود.
ابویی ـ عضو کمیسیون بازار سرمایه اتاق ایران ـ نیز خطاب به وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: اگر دین نداری آزاده باش! ۳۰ سال است هر روز تحول اقتصادی داریم و متاسفانه به جای اینکه دانشگاه را به جامعه بیاوریم بالعکس آن عمل کرد‌‌ه‌ایم! و یا اینکه وقتی بورس کالا را تشکیل دادیم تمام کسبه را دور ریخته و چند مدیر دولتی برای آن گماردیم که در حال حاضر شاهد تاثیرات آن هستیم، بنابراین بهتر است به ما بگویید به شعار‌‌های شما دلمان را خوش کنیم تا به عمل شما.  وی تاکید کرد: ما مطمئن نیستیم که آیا حرف‌‌هایی که امروز می‌زنید فردا و پس فردا آن را فراموش خواهید کرد یا نه؟
مروج یکی دیگر از اعضای اتاق ایران نیز خطاب به حسینی سوال کرد که آیا به بیماری هلندی اقتصاد کشورمان معتقد است یا نه؟ وی گفت: در این مدت کوتاه بهتر است توضیحات بیشتری در مورد برنامه کوتاه مدت خود برای رفع مشکلات بانکی و تورم ارائه دهید و پاسخ دهید که شما که در دانشگاه درس می‌دهید، آیا ما به بیماری هلندی دچاریم؟
گرچه حسینی در پاسخ به این پرسش ها دلارهای نفتی را ثروت و نه درآمد خواند و سخنانی نیز درباره مهار تورم، نقد طرح تحول اقتصادی و سیاست های ارزی گفت، اما با ندادن پاسخ روشن درباره بیماری اقتصادی ایران، در نگاه نگران بیمار پرسشی جدی را باقی گذاشت تا بیمار امید بیهوده به بهبود نداشته باشد. در شرایطی که افزایش دلارهای نفتی در دست دولت، باعث به هم‌ ریختگی کامل در قیمت‌های نسبی شده، قوانین علم اقتصاد حکم می‌کند که قیمت‌های ناصحیح که به صورت اداری از اصلاح آنها جلوگیری می‌شود تعدیل شود تا عوارض آن دامن اقتصاد را نگیرد، اما تعلل در اصلاح قیمت‌ها به‌ویژه نرخ ارز و اصرار بر تثبیت و بدتر از آن کاهش این نرخ در زمان تورم دو رقمی منجر به تکمیل زنجیره فروپاشی اقتصادی کشور خواهد شد. چنانچه آنگونه که جناب آقای حسینی گفته است کاهش نرخ ارز منتفی شده باشد، نگاه نگران بیمار ما جویای پاسخ این پرسش است که چرا وقتی دولت با انجام کار کارشناسی به این نتیجه می‌رسد که چنین اقدامی غیرکارشناسی است، یک ماه تمام حالت انتظار در اقتصاد ایجاد می‌شود، با این چشم‌انداز که قرار است دلار ارزان شود؟